Nhiều doanh nghiệp gỗ phấn khởi vì đã có “của ăn của để”, dư đơn hàng tới giữa năm 2025. Song, bên cạnh đó, các doanh nghiệp vẫn còn lo lắng bởi đang đối diện khá nhiều khó khăn, thách thức.
Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam lũy kế từ đầu năm 2024 đến ngày 15/8 đạt 9,5 tỷ USD, tăng 24% so với cùng kỳ năm trước. Với kết quả này, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam đã hoàn thành 67% kế hoạch Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đề ra. Đáng chú ý, các thị trường xuất khẩu lớn nhất đều ghi nhận tăng trưởng dương so với cùng kỳ năm trước.
Tính riêng thị trường Mỹ đã chiếm tới 55% trong tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này của cả nước, đạt gần 4,89 tỷ USD, tăng 26% so với cùng kỳ năm trước; Nhật Bản đạt 961,29 triệu USD, chiếm 10,8%, tăng 1,5%; Trung Quốc đạt 1,2 tỷ USD, chiếm 13,5%, tăng 39%; Hàn Quốc 452,07 triệu USD, chiếm 5,1%, giảm 2,2%. Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ sang thị trường Đông Nam Á đạt 194,71 triệu USD, chiếm 2,2%, tăng 24,9%; Xuất khẩu sang thị trường EU đạt 287,83 triệu USD, chiếm 3,2%, tăng 32,6%…
Nhiều doanh nghiệp trong ngành cho hay, đơn hàng năm nay tăng trưởng từ 20-50% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ông Phạm Ánh Dương – Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng và Sản xuất MDF Hải Dương (Vinamdf) thông tin, tăng trưởng đơn hàng của doanh nghiệp năm nay tăng khoảng 50% so với năm ngoái. Hiện tại, doanh nghiệp đã có đơn hàng đến tháng 3/2025.
Tương tự, Công ty TNHH Kẻ Gỗ cũng thông tin, đơn hàng 7 tháng đầu năm 2024 của doanh nghiệp tăng trưởng khoảng 15% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, theo nhận định của giới chuyên môn, mặc dù xuất khẩu gỗ có tăng trưởng nhưng xu hướng thị trường đang chứa đựng những yếu tố không bền vững.
Dẫn chứng cho lo ngại này, ông Đỗ Xuân Lập – Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam nêu ví du: “Hàn Quốc là thị trường nhập khẩu hàng đầu sản phẩm gỗ dán của Việt Nam nhưng hiện nay Hàn Quốc đã thực hiện rà soát cuối kỳ lệnh áp thuế chống bán phá giá đối với gỗ dán có xuất xứ hoặc nhập khẩu từ Việt Nam và ngày 27/5/2024, đưa ra kết luận điều tra và quyết định tiếp tục áp dụng thuế chống bán phá giá. Cụ thể, các công ty sản xuất, xuất khẩu gỗ dán của Việt Nam sẽ tiếp tục bị áp dụng thuế chống bán phá giá trong 5 năm tiếp theo, ở mức từ 9,78% tới 32,28%”….
Đặc biệt, các thị trường xuất khẩu chính đồ gỗ của Việt Nam đang đặt ra nhiều quy định, tiêu chuẩn rất khắt khe đối với hàng hóa. Cụ thể, EU đã ban hành quy định về không gây mất rừng (EUDR) để thay thế cho Quy chế gỗ của EU (EUTR) sẽ thực thi từ ngày 30/12/2024. Đây là áp lực rất lớn đối với các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ sang thị trường EU trong việc chuẩn bị sẵn sàng đáp ứng đầy đủ yêu cầu của EUDR, đặc biệt là yêu cầu về chỉ dẫn địa lý, trong khi EU chưa có hướng dẫn cụ thể.
Bên cạnh các yếu tố thị trường, theo ông Đỗ Xuân Lập, hiện nay, giá cước vận tải tăng khiến giá gỗ nguyên liệu đầu vào tăng, có những loại gỗ giá nhập vào hiện tại đã tăng 40% so với năm trước. Điều này ảnh hưởng tới giá thành sản phẩm đầu ra, trong khi nhà nhập khẩu nước ngoài yêu cầu giảm giá thành sản phẩm.
Cũng theo ông Đỗ Xuân Lập, xu hướng thị trường đang chứa đựng những yếu tố không bền vững. Như với mặt hàng tủ bếp, xu hướng chung thị trường của mặt hàng này đang đứng, có thời điểm có tăng nhẹ nhưng không đáng kể. Lý do thị trường tăng được cho là xung đột địa chính trị khiến chi phí logistics tăng đẩy giá hàng hóa tăng theo, do đó, nhiều nhà nhập khẩu quyết định mua hàng để tích trữ trong kho.
“Nhìn thị trường, nhiều người cho rằng đang ‘ấm dần lên’, nhưng thực tế, phía các nhà mua hàng có mua cũng chỉ tích trữ trong kho, chứ sức mua thực tế trên thị trường đang giảm”, ông Đỗ Xuân Lập cho biết.
Nhận định rộng hơn về thị trường xuất khẩu gỗ, ông Nguyễn Liêm – Chủ tịch Hiệp hội chế biến gỗ Bình Dương (BIFA) – đánh giá, tồn kho đang giảm, nhu cầu sản phẩm gỗ trên toàn cầu không giảm. Sau thời gian có những biến động về địa chính trị chính trị, thị trường, lãi suất…, những vấn đề này đang có những tín hiệu tốt lên. Xuất khẩu gỗ và lâm sản tăng trưởng bao nhiêu phụ thuộc nhiều vào cuộc bầu cử tổng thống tại Mỹ và những diễn biến của cuộc xung đột Nga – Ukraine, ở Trung Đông. Hy vọng năm nay, xuất khẩu gỗ và lâm sản tăng trưởng 15 – 17%, mang về con số từ 15,5 – 16 tỷ USD.
Để ngành gỗ đi xa hơn, ông Trần Quang Bảo cho hay, về phía Cục Lâm nghiệp sẽ tiếp tục đẩy mạnh quảng bá, giới thiệu ngành chế biến gỗ và lâm sản Việt Nam, thu hút, thúc đẩy xuất khẩu gỗ và lâm sản thông qua việc tổ chức hiệu quả hội chợ, triển lãm. Tiếp tục phối hợp với Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công thương) và các cơ quan liên quan cập nhật thông tin và có những giải pháp hiệu quả để ứng phó với các vụ kiện thương mại; tiếp tục triển khai thực hiện các chính sách khuyến khích phát triển gỗ lớn, gỗ có chứng chỉ quản lý rừng bền vững, phát triển hợp tác, liên kết trồng rừng sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm lâm sản.
Đồng thời, triển khai cấp thí điểm mã số vùng trồng rừng nguyên liệu theo hướng dẫn tại Quyết định số 2260/QĐ/BNN-LN ngày 9/7/2024 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Tài liệu Hướng dẫn tạm thời cấp và quản lý mã số vùng trồng rừng nguyên liệu thực hiện thí điểm tại các tỉnh: Bắc Giang, Lạng Sơn, Phú Thọ, Tuyên Quang, Yên Bái… nhằm từng bước cung cấp gỗ có nguồn gỗ hợp pháp đáp ứng các yêu cầu của thị trường quốc tế, đặc biệt là EUDR; đề xuất những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi để đổi mới công nghệ, máy móc, thiết bị…
Nguồn: vnbusiness.vn